Okullarda zorbalık hakkında 10 husus. Tolga’nın ezik’liğinden hareketle daha önce çokça değindiğim zorbalık ile ilgili bazı bilgileri ilgilenenlere hatırlatayım.
1. Zorba öteki’ne zarar vermeyi, incitmeyi amaçlayarak hareket eder.
2. Zorba ile ‘kurban’ arasında asimetrik bir güç ilişkisi vardır. Zorbalar sayıca, mevkice veya kuvvetçe üstündürler.
3. Zorbalar idareciler tarafından hoş görüldükleri ölçüde varlıklarını sürdürürler. Yönetim kademelerine hep yakın dururlar. Baş kaldıranlardan olmazlar. Idareciler de onlar için ‘kesin yapmaz’ derler.
4. Zorbalığın kendisi bir psikopatoloji değildir, ancak, psikopatolojiye yol açabilir. Zorbalığın hedefi olan çocuklar ve gençlerin ruh sağlığı her trülü psikopatoloji için yüksek risktedir.
5. Zorbalık, özellikle toplu yaşanan okul, kışla, işyeri vb ortamlarda gerçekleşir. Intiharlara varan bezdirme ve yıldırma davranışlarını anlamak için ‘zorbalık’ önemli bir bakış açısı sağlar.
6. Zorbaların ruh sağlığına ilişkin meseleleri herkesinkine benzer. Zorbalığın ruhsal sorunlarla, mutsuz çocukluklar ya da anne-baba arasındaki anlaşmazlıklarla ilişkilendirilmesi davranışa bir meşruiyet kazandırma arayışına dönmemelidir. Durumu açıklayıcı sebepler kimseyi zorba yapmaya yetmez. Zorbalık sadece bir ‘seçenek’tir.
7. Daha önce zorbalığa hedef olup sonradan zorba olanlar ruhsal açıdan en çok zorlananlar olurlar. Üstlerine uymayan bir elbise giymiş gibi ne zorbalardan, ne kurbanlardan sayılırlar. Ruh sağlıklarındaki bozulmayı zorba olsalar da düzeltemezler.
8. Zorbalığa tanık olup ses çıkaramayanların ruh sağlığı zarar görebilir. Çaresizlik hisleri kötü bir eyleme sessizce ortak olmanın verdiği öfke ve pişmanlık ile birleşip toksik etki gösterebilir.
9. Zorbalık çocuklar ve gençler arasındaki şiddetin en yaygın ve sık görülen biçimidir.
10. Zorbalık önlenebilir.