*Bu yazı Oya Azakoğlu, Klinik Psk. YDY Klinik. MYY/Güzel Günler Polikliniği tarafından yazılmıştır.
Birçok aile COVID-19’un hayatlara girmesiyle birlikte uzun zaman sonra yeniden bir arada olmaya başladı. Bir arada geçirilen zamanların tercihle değil de bir mecburiyetle artması, tüm aile dinamiklerini değiştiren bir durum oldu. Bazı evlerde tek başına zaman geçirilecek zaman veya yer bulmak imkansız hale geldi belki de. Herkesin kendi sağlığı ve çevresinin sağlığı için endişelendiği bu günlerde bu tür zorluklar ilk başta çok daha kolay ve idare edilebilirken, geçen zamanla bunun zorlaştığı durumlar da mutlaka oluyor.
Her ailenin kendine has özellikleri, iletişim şekilleri, hikayeleri olur. Ve bu hikayeler aslında ailenin nesillerdir; devam eden ilişki özelliklerini anlatır. Bu hikayelerde güçlü iletişim varsa ev herkes için güvenlidir. Dinlemenin ve paylaşmanın olduğu ailelerde tüm bireylerin dayanıklılığının yüksek olduğunu ve birbirlerine destek olarak zor zamanları daha rahat tamamlayabildiklerini biliyoruz. Tabii tüm hikayelerin böyle olduğunu varsayamayız. Nesillerdir gelen ilişki alışkanlıkları, fikirler ve deneyimler sonucunda aile bireylerinin birbirine destek olamadığı, hatta zaman zaman birbirlerinin hayatlarını zorlaştırabildiğinin düşünüldüğü evler de yok sayılmamalı.
Tüm bu farklı aileleri düşünürken birçok hayalini ertelemek zorunda kalan, belki çok arzu ederek kurduğu yeni düzeni bırakmak zorunda kalan veya çözemediği aile sorunlarıyla yüzleşmemek için kendine aileden bağımsız hayat kurmaya çabalayan birçok genç yetişkini düşünmeden edemiyor insan. Büyüdükleri aileleriyle aralarında uçurumlar olduğunu düşünen birçok genç şimdi bir sürü belirsizlikle beraber büyüdükleri evlere geri döndüler. Hem de birçok yeni sorumluluk ve sorunla beraber. Bir yandan öğrenci veya yeni bir çalışan, bir yandan evin kurallarına tekrar uyum sağlamaya çalışan bir genç, bir yandan da yasını tuttuğu bir sürü alışkanlık edinmiş olan bireyler, tatiller dışında kısıtlı zamanlarını geçirdikleri evlerdeler. Böyle sıralayınca bile bir anda ne kadar büyük bir değişiklik değil mi? Tam kendini tanımaya çalışıp, kendine uygun kararlar almak ve hayata şekil vermek için uğraşılan yaşlarda hem hayalleri hem rutinleri bir dondurucuya koymanın zor olduğunu hatırlamak lazım. Hele ki bu sürenin ne kadar olabileceğini, sonrasında da nasıl bir gerçekle yüzleşeceklerini bilmeden buna mecbur kalmışken.
Biraz önce dediğimiz gibi farklı hikayeler demek, farklı iletişim şekilleri demek. Birçok ev bir anda çok daha kalabalık hale geldiği için zor anlar oluyor. Ancak bu zorluklar geçmişte sorun yaşanmış evlerde daha farklı bir boyutta olabilir. Bugüne kadar birbirine çok destek olamamış aile bireylerinin bir arada oldukları dönemde yapabilecekleri en önemli adım herkesin farklı korkuları, endişeleri ve fikirleri olduğunu hatırlamak olacaktır. Belki birbirinizi anlamanız kolay değil; ama farklılıklarınızı kabul edebilmekle başlayabilirsiniz. Ebeveynlere düşen ilk görev karşılarındakinin artık evden ayrılan ergen olmadığını, kendi başına bir hayat kuran bir genç yetişkin olduğunu hatırlamak ve buna göre davranmak olacaktır. Tabii eve dönen gençlerin de ailelerinin bu değişimi kabul etmesinin çok kolay olmadığını hatırlaması, bu sürecin iyi yönetilebilmesi için faydalı olacaktır. Ailece deneyimlerden ders alarak problemler başlamadan sınırların çizilmesi ve karar alınması da yardımcı olabilir. Aile olmanın keyfine varmak çok kolay olmayabilir; ama iki tarafın da birbirine küçük de olsa adım atabilmesi bazı evlerde denenebilir. Sorunların çözülmesi, tüm anlaşmazlıkların ortadan kalkması değil amaç ama bu zorunlu birliktelik farklı gözlükle birbirine bakma şansı sağlar ailelerin bir bölümüne.
Bu zor dönemin daha iyi anlaşılan ilişkilere, cevabı bulunan sorulara ve yapboz içinde yerini bulan parçalara vesile olmasını umut ediyoruz.
