(2004’DE YAZILMIŞ BIR YAZI, 40’INCI MEZUNIYET YILI KUTLAMALARI SEBEBIYLE TEKRAR VE BIRKAÇ EKLEME/DÜZELTMEYLE BASIM)

İZMIR KOLEJI (İK) YA DA BORNOVA ANADOLU LISESI (BAL)’DAKI YENIYETMELIK YILLARIMIZA ŞIMDIDEN (ORTA YAŞ VE ÖTESI, MESELÂ) DÖNÜP BAKTIĞIMIZDA NE HISSEDIYORUZ? ÇOCUKSU BIR SEVINÇ, BIR “MAVRA” YAPMA DÜRTÜSÜ, ŞIMDIDEN GEÇMIŞE DÖNÜP BAKMANIN HÜZNÜ… GEÇIP GITMIŞ ZAMANIN, KUŞAK DEĞIŞTIRMENIN, “GIDEN VE GERI GELMEYECEK OLANIN HÜZNÜ.” HAYATIN GETIRDIKLERINI TAŞIYIP, TAŞIYAMAYACAĞIMIZ BELLI OLMADIĞINDA; ÜSTÜMÜZE BASAN SIKINTI VE TATSIZLIK HISSI… İK YA DA BAL YILLARINI, BIR BAŞKA DEYIŞLE, SEVDALI ARKADAŞLIK, SEVDALI HER ŞEY YILLARINI HATIRLAMANIN BURUK KEYFI.

YILLAR SONRA, YILLAR ÖNCESINDEKI KUSURSUZLUK HAYALLERININ GERÇEK OLMASINI DILEYEN, HAYALLERI GERÇEKLEŞMEDIĞINDE KIRILIP DÖKÜLEBILENLER… HAYATTA SEVECEK BIR ŞEY YOKMUŞ GIBI, KENDINE AÇILAN BIR YER YOKMUŞ GIBI, KENDINI DEĞERLI VE ANLAMLI HISSETTIĞI BIR AN YOKMUŞ GIBI GELDIĞINDE, ÇAĞRILABILECEK BIR RUHA IHTIYAÇ DUYDUKLARINDA, İK YA DA BAL’DA OLDUKLARI ZAMANI HATIRLAMALILAR.

İZMIR ÇOK DEĞIŞTI. AMA DEĞIŞELI ÇOK OLDU. PARKE CADDELERI ASFALTLAMAYI MODERNLIK SAYAN BELEDIYELERIN RUHSATLADIĞI, BITIŞIK NIZAM HANGI DEVRE AIT OLDUĞU BELIRSIZ APARTMANLARIN, KENTIN IÇLERININ NEFESINI KESMESI DEĞIŞIMIN ADIMLARINDAN BIRISIYDI HERHALDE. BUGÜNLERDE, MEKTUPÇU’DA “ESKI” ASKERLIK ŞUBESINI KONAK YÖNÜNE GIDEREK GEÇTIKTEN SONRA SAĞDAKI BLOKTAKI EVLERIN VAZIYETI BÜTÜN PERIŞANLIKLARINA RAĞMEN KENTIN ÇOK ESKI DEĞIL OTUZ YIL ÖNCEKI HALINI YANSITIYOR. İZMIR HER ŞEYE RAĞMEN KENDINE ÖZGÜ BIR YERDIR. BAZEN BIR TATIL KASABASI KADAR EĞLENCELI, BAZEN AKDENIZ’IN MISKIN BIR LIMANI KADAR BIKTIRICI, BAZEN DE YÜZLERCE YILDIR OLDUĞU GIBI MODERN.

İK YA DA BAL DA ÇOK DEĞIŞTI. OKUL YOLU, GIRIŞ KAPISI, ESKI YEMEKHANE, YATAKHANELER, REVIR, EN ESKI KANTIN, KORU, HER ŞEY BAMBAŞKA OLMUŞ; ÇOK DEĞIŞMIŞ. OKUL ALANINDA GEZINIRKEN, HEM ORANIN YERLISIYIM, HEM DE YABANCISI. ÇEVREDE TANIDIK TEK BIR SIMA YOK; BINALAR AYNI GIBI AMA IÇLERI BAŞKA INSANLARLA DOLU. BINALARI, YOLLARI, AĞAÇ ALTLARINI, MERDIVENLERI DOLDURAN GENÇLER TANIDIK DEĞIL, AMA BIR BILDIKLIK VAR. AYNI BIZIM DIKILMIŞ OLDUĞUMUZ YERLERDE DIKILIYOR, BIZIM KONUŞTUĞUMUZ HARARETLE (BELLI KI BAŞKA KONULARDAN) KONUŞUYORLAR. BAKIŞLARI, SÖZLERI, HISSETTIKLERI ILE KENDIMIN NEREDEYSE 35 YIL ÖNCEKI HÂLINI GÖRMEKTEYIM. YILLARDIR DÖNÜP DOLAŞARAK OYNANMIŞ BIR ROLÜ ŞIMDI ONLAR OYNUYORLAR. ONLARIN 35 SENE SONRA GELIP OKULU ZIYARET ETTIKLERINDE YAŞADIKLARINI DA BEN ŞIMDI YAŞAMAKTAYIM. ZAMANIN IÇINDE DÖNÜP DOLAŞIP AYNI YERE GELMENIN BAŞDÖNDÜRÜCÜ ETKISINI HISSETMEKTEYIM.

İZMIR ASLINDA ÇOK AZ DEĞIŞTI. İZMIR ÇOK DEĞIŞTI, DIYORLAR. GITTIĞIM ILKOKULUN HEMEN YANINDAKI CAMI YINE AYNI YERDE; DEDEMIN, BABAANNEMIN, ANNEANNEMIN CENAZELERININ KALKTIĞI  YER HIÇ KIMILDAMAMIŞ YERINDEN. GÜZELYALI PARKINDA OYUNCAKLAR YERINDE DEĞIL, AMA PARK ALANI ÖYLECE DURUYOR. KARŞIYAKA’DA KILISE SOKAĞINDAN ISTASYONA DOĞRU ÇIKINCA TAN-TANLAR YOLUMU KESTIĞINDE, KENARINDAN SÜZÜLÜP DEMIRYOLUNUN ÖTESINE GEÇEBILIYORUM. KEMERALTI CAMIINDEN SOLA DOĞRU BABAMIN EN ESKI YAZIHANESINE DOĞRU KIVRILINCAKI KÖFTECILER YERLERINDE DURMAKTA. DEMEK KI, İZMIR ÇOK AZ DEĞIŞMIŞ. ZATEN, İK YA DA BAL’LI ŞAIR (VE FAIK BEY’DEN ARKA SOKAK KOMŞUMUZ) AHMET GÜNTAN’IN DEYIŞIYLE “… BIR HIZ ARABASIYDI İZMIR, DÜNYAYA INANANLAR BINIYORDU.”

İK YA DA BAL PEK DE DEĞIŞMEDI. ÇÜNKÜ BIZ PEK AZ DEĞIŞTIK. HATTA AYNI KALDIK, RUHUMUZUN  OKULDA OLDUĞUMUZ  ZAMANDA TAKILI KALAN KISMI PEK AZ DEĞIŞTIĞI IÇIN. HATTA, O RUH OKULUN KORIDORLARINDA, YOLLARINDA, KORUSUNDA, SINIFLARINDA GEZMEYE DEVAM EDIYOR; ŞIMDIKI ÖĞRENCILERININ BEYINLERINDE, BEDENLERINDE SOMUTLAŞARAK.

RUH MESELESI. BORNOVA’LI SINIF ARKADAŞLARIMLA, (2004’DEN) BIRKAÇ YIL ÖNCE BIR MOTOR TUTUP KIRKINCI YAŞIMIZI KOLLEKTIF BIR PARTI ILE KUTLADIĞIMIZDA, ARAMIZDAKI ORTAKLIĞIN ANCAK BIR “RUH” OLABILECEĞINI, SADIK KALDIĞIMIZ, PAYLAŞTIĞIMIZ BIR RUH OLMASI GEREKTIĞINI DÜŞÜNMÜŞTÜK. SONUNDA BULDUK, SADIK KALDIĞIMIZ RUH, EN AZINDAN O AKŞAM, BIR YATAKHANE RUHUYDU.

DUYGU BELLEĞIMIZ, BIR DÖNEMLE ILGILI KIŞISEL TARIHIMIZE HÜKMEDER. ÜSTELIK, O TARIHTEN KALMA DUYGULARIMIZLA, O KIŞILERLE, O MEKANLARLA BU GÜN YENIDEN KARŞILAŞTIĞIMIZDA, EĞER TANIYABILIRSEK ESKI SINIF ARKADAŞIMIZI YA DA ÖĞRETMENIMIZI, YILLARIN GERISINDEN, ESKI DUYGULARIMIZ KALDIĞI YERDEN DEVAM EDIVERIR. O GÜNLERDEN KOPAMAMIŞ YANLARIMIN DÖKÜMÜNÜ YAPMAYI DENESEK…

BORNOVA’DA O SIRALAR BEDENIME GIREN RUH, ANLAMAYA ÇALIŞTIĞIM ŞEYLER KARŞISINDA IÇINE DÜŞTÜĞÜM ZIHINSEL ÇARESIZLIĞE TAHAMMÜL EDECEK DUYGUSAL GÜCÜ VERDI. BANA VE ARKADAŞLARIMA. KIMIMIZ O DUYGUSAL GÜÇTEN ZIHINSEL ÇARESIZLIĞINI AŞMAK IÇIN YARARLANDI. KIMIMIZ ISE GÜCÜN HAZZIYLA YETINDI.

 BAŞIN ÖNE EĞILMESIN. İK YA DA BAL GÜNLERI BIRAZ DA BAŞINI ÖNE EĞMEMEKTI. BU ORADA OLDUĞUMUZDAN MIYDI, YOKSA SIRF O YAŞLARDA OLDUĞUMUZDAN MIYDI? O GÜNLERDEN BIR TÜRLÜ KOPAMAMIŞ YANLARIMIZI ARADIĞIMIZDA, NEREDE BULABILECEĞIMIZE DAIR BIR IPUCU ARARSAK, HAYATIMIZIN KRIZ DÖNEMLERINDE BULABILIRIZ. GERI DÖNMENIN KAÇINILMAZ OLDUĞU BU DÖNÜM NOKTALARINDA, ERGENLIĞIMIZIN BÜTÜN IZLERINE RASTLAYABILIRIZ: ÖFKE, TEDIRGINLIK, KORKU, ÇÖKÜNTÜ, YÜREKLILIK…

SEVDA ILE YAŞANAN ERGENLIK GÜNLERINI, HAYATI HIÇ BITMEYECEKMIŞCESINE GEÇIRDIĞIMIZ GÜNLERI HATIRLAMAKTAN NE ZEVK ALIYORUZ? MEZUNLAR GÜNÜ, YIRMINCI (OTUZUNCU, KIRKINCI) YIL KUTLAMALARI, BU KITAP, HEPSI, O GEÇIP-GITMIŞ GÜNLERIN BIR TÜR “SENE-I DEVRIYE”SI GIBI YASLA KARIŞIK KUTLAMALAR. KAYBETTIĞIMIZ, BIR DAHA GERI GELMEYECEK OLAN BIR DÖNEMIN YASINI, AYNI GEÇMIŞI ÖZLEYENLERLE PAYLAŞMAK HAYATTA TUTUCU BIR ETKI GÖSTERIR.

SORDUM BIZIM DÖNEMDEN BIRISINE: OKULDAN NEYI ÖZLÜYORSUN EN ÇOK? “ARKADAŞLIKLARIMI,” DEDI. “ÖYLE ARKADAŞLIK BIR DAHA HIÇ KURAMADIM, BIR SÜRÜ ARKADAŞIM OLDU OTUZDÖRT YILDA (GÜNCELLEME NOTU: BU YAZIYI TEKRAR YAYIMLADIĞIM 2017’DE 47 YIL DEMEK GEREKIYOR), HIÇ BIRISI HAZIRLIKTA AYNI RANZALARI PAYLAŞTIKLARIMIZ KADAR YER ETMEDI YÜREĞIMDE. O KADAR YAKIN ARKADAŞLIKLAR KURAMADIM BIR TÜRLÜ.” SEVDALI ARKADAŞLIKLAR DÖNEMI ERGENLIĞE ÖZGÜ. O ÇAĞDA, ASLINDA, HER ŞEY BÜYÜK BIR TUTKUYLA YAŞANIR. SIYASET, FUTBOL, KIZLAR, OĞLANLAR…BIR ZAMANLAR YAŞLIYDIM. KENDI HESABIMA, BIR FUTBOL TAKIMINI TUTKUYLA TUTMAYI BECEREBILDIĞIM TEK DÖNEM OLAN İK YA DA BAL YILLARINDAKI FUTBOL SEVDAMDAN GERIYE KALAN, IŞIN “SEVDA” KISMI OLDU. “BEN BIR ŞEYLERE ÇOK TUTKUNDUM, UĞRUNA (AH, HEM DE GÖZTEPE’LILERDEN) DAYAK YEMEYI, ALAY EDILMEYI GÖZE ALABILDIĞIM ŞEY NEYDI ACABA?” DIYE DÜŞÜNÜP DURUYORUM ŞIMDILERDE. AĞIZDA KALAN TAT GIBI BIR ŞEY… BOB DYLAN’DAN BIR ZAMANLAR DUYDUĞUM GIBI, “AH, O ZAMANLAR ÇOK DAHA YAŞLIYDIM BEN,  ŞIMDI ÇOK DAHA GENCIM…”  (“MY BACK PAGES/ARKA SAYFALARIM”DAN).

 BERABER BAŞLADIK…. İK YA DA BAL GÜNLERINE BERABER BAŞLAMAK, YA DA AYNI GÜNLERI DEĞIŞIK DÖNEMLERDE YAŞAMAK DIŞINDA ORTAK BIR YAN BULMAK DIŞARIDAN BAKAN VE GENÇLIĞINI UNUTMUŞLARA ANLAŞILMASI ZOR GELIR. O YILLARDAN KALANLAR, O YILLARIN ÇILGINCA BIR TEMPO ILE ÖRÜLEN BEYIN AĞLARINDA O KADAR YER ETTIYSE, ACI VE DERTLERE, EĞLENCELERE BIRLIKTE KATILIP YOL ARKADAŞLIĞI YAPTIĞIMIZDANDIR. BEYIN HÜCRELERININ YENILENME HIZI DÜŞMÜŞ, IŞLEYIŞ DÜZENI YERLEŞIKLEŞMIŞKEN, GEÇMIŞTEN KALAN ILIŞKILERIMIZE AIT DUYGULARIMIZ BIR ALIŞKANLIKTAN IBARET GIBI GÖRÜLEBILIR. BIR ALIŞKANLIĞI ÖZLEMEK YETERINCE ROMANTIK DURMAYABILIR ÜZERIMIZDE. OYSA, ALIŞKANLIKLARIN OLUŞUMU IÇIN HUYLARIMIZI BEYHUDE YERE BIR KENARA BIRAKMAYA ÇALIŞTIĞIMIZ O YILLARDA, EDINDIĞIMIZ HIÇBIR ŞEY (KARLOFÇA ANTLAŞMASININ KOŞULLARI VEYA HAVUZ PROBLEMLERI) ÖYLECE KALMAMIŞTIR. BUGÜNE KALAN ILIŞKILER YOL ARKADAŞLIĞIDIR. AYNI YOLDAN DEĞIŞIK ZAMANLARDA GEÇMIŞLERLE OLAN YAKINLIĞIMIZ, YOL ARKADAŞLIĞIMIZI BIR DAYANIŞMA OLMAKTAN ÇIKARTIR. ÖZLEDIĞIMIZ, YOKLUĞUNUN HÜZNÜNÜ YAŞADIĞIMIZ YOLUN KENDISIDIR. YOLDA YANIMIZDA OLANLARLA BIZI BULUŞTURAN DA YOLDUR.

İK YA DA BAL GIBI RUHU OLAN BIR OKULDAN GEÇTIĞIMIZDE YANIMIZDA OLANLARLA BIRLIKTE YAŞLANABILMEK, GENÇLIĞIMIZDEN KALANLARI ORTAK AKLIMIZDA TUTABILMEK, HEP BIRLIKTE KAYBEDILEN VE ÖZLENEN GENÇLIĞIN BIR ÖDÜLÜ SAYILABILIR MI ? OKUL RUHUMUZA BIR SORALIM.(2004)