Bu tip felaketlerden sonra çeşitli duygusal, düşüncesel belirtiler ve davranışsal değişimler olabilir ve bunlar normaldir. Her insan bu tip olaylardan sonra diğerlerinden farklı belirtiler gösterebilir. Bu belirtiler günlük yaşamı etkileyebilir ve günlük işlevleri yerine getirmeyi engelleyebilir.

Genel olarak görülen belirtiler;

– Olayları tekrar tekrar deneyimleme,
– Felaketi hatırlatan yer, olay veya eşyalardan uzak durma davranışı,
– Donukluk hissi, uyuşuk gibi hissetme,
– Güçlü bir pişmanlık, mutsuzluk veya endişe hissiyatı,
– Felaketin bütünü veya bazı bölümlerini hatırlayamama,
– Aniden irkilme, gergin olma ve ani öfke patlamaları,
– Konsantrasyon, beslenme ve uyku sorunları, kabus görme
– Ayrıca şok, üzüntü, kaygı, umutsuzluk, karamsarlık, korku, çaresizlik, kendi gibi hissetmeme; intihar düşünceleri ve insanlara güvensizlik hissetme.
– Duygusal tepkiler ve düşüncedeki değişikiliklerin yanı sıra baş ağrısı, göğüs ağrısı, mide ile ilgili problemler, kalp sıkışması, gürültüye karşı hassasiyet, iştahta değişiklik, sürekli bir yorgunluk hali ve nefes darlığı gibi fiziksel tepkiler ortaya çıkabilir.
– Bu felaketten etkilenenlerde alkol ve madde kullanımında artış, içe kapanma, konuşmama, sürekli aynı şeyle uğraşma, hiçbir şey olmamış gibi davranma görülen davranış değişiklikleri arasındadır.

*Bu yazılar Dr. Özlem Çakıcı, Dr. Gresa Çarkaxhiu Bulut, Uzm. Psk. Iraz Körezlioğlu ve Psk. Sedef Özoğuz tarafından hazırlanmıştır.